Inne naturalne związki prozdrowotne występujące w Zbilansowanych Kwasach Tłuszczowych IQ200 oraz Złocie Wyszyńskich
Jakie inne naturalne związki – oprócz kwasów omega-3-6-7-9 – występują w Zbilansowanych Kwasach Tłuszczowych?
ZKT to nie tylko wielonienasycone kwasy tłuszczowe dostarczane w odpowiednich proporcjach i formach ułatwiających metabolizm, ale także kompleks bioaktywnych składników, które w naturalny sposób współistnieją w surowych olejach. Te związki dodatkowe pełnią różnorodne funkcje – od antyoksydacyjnych, poprzez przeciwzapalne, aż po regulację kluczowych procesów metabolicznych. W rezultacie działają synergicznie z kwasami tłuszczowymi, wzmacniając ich działanie i poszerzając spektrum korzyści zdrowotnych.
1. Tokoferole (Witaminy E)
Tokoferole stanowią jedną z najważniejszych grup antyoksydantów lipidowych, naturalnie obecnych w olejach roślinnych. Każdy z nich ma nieco inny profil biologiczny, wspólnie jednak wspierają ochronę komórek przed stresem oksydacyjnym.
- Alfa-tokoferol:
Najbardziej znana forma witaminy E. Chroni lipidy błon komórkowych przed peroksydacją i wspiera układ odpornościowy. Badania wskazują, że uzupełnienie diety w alfa-tokoferol może zmniejszać ryzyko chorób serca (Traber & Atkinson, 2007). - Gamma-tokoferol:
Charakteryzuje się unikalnym profilem antyoksydacyjnym. Ma zdolność wychwytywania reaktywnych form azotu i może wspierać zdrowie skóry oraz układu sercowo-naczyniowego, zwłaszcza w obecności innych tokoferoli i kwasów tłuszczowych. - Delta-tokoferol:
Ma silne działanie antyoksydacyjne i przeciwzapalne. Badania sugerują, że różne formy tokoferoli mogą wzajemnie się uzupełniać, tworząc bardziej wszechstronną ochronę przed uszkodzeniami oksydacyjnymi (Jiang et al., 2001).
2. Polifenole
Polifenole to zróżnicowana grupa związków pochodzenia roślinnego, które wykazują silne działanie antyoksydacyjne, przeciwzapalne, a często również hepatoprotekcyjne i neuroprotekcyjne. W ZKT znajdują się m.in.:
- Kwas elagowy:
Posiada potwierdzone właściwości antyoksydacyjne i przeciwnowotworowe. Może wspierać organizm w neutralizowaniu wolnych rodników i ochronie materiału genetycznego (Seeram et al., 2005). - Hydrolizowalne taniny:
Pomagają chronić wątrobę przed uszkodzeniami, działają antyoksydacyjnie i mogą wspierać procesy detoksykacji organizmu. - Flawonole (np. kwercetyna):
Wykazują działanie przeciwzapalne, antyoksydacyjne i mogą korzystnie wpływać na układ krążenia, pomagając m.in. w regulacji ciśnienia krwi (Davis et al., 2009).
3. Fitosterole
Fitosterole, takie jak beta-sitosterol, stigmasterol czy kampesterol, to roślinne sterole o budowie zbliżonej do cholesterolu zwierzęcego, które mogą wpływać na gospodarkę lipidową i stany zapalne.
- Beta-sitosterol:
Obniża wchłanianie cholesterolu z jelit, co może pomagać w kontroli jego poziomu we krwi. Tym samym wspiera zdrowie układu sercowo-naczyniowego (Bradford & Awad, 2007). - Stigmasterol:
Wykazuje działanie przeciwzapalne i wspiera utrzymanie elastyczności błon komórkowych, co przekłada się na lepszą kondycję układu sercowo-naczyniowego. - Kampesterol:
Podobnie do pozostałych fitosteroli, pomaga regulować profil lipidowy i działa przeciwzapalnie, wspierając tym samym homeostazę organizmu.
4. Karotenoidy
Karotenoidy, takie jak beta-karoten, luteina i zeaksantyna, to barwniki roślinne o silnym działaniu antyoksydacyjnym.
- Beta-karoten:
Może być przekształcany w witaminę A w organizmie, wspierając zdrowie oczu, skóry i układu odpornościowego (Krinsky & Johnson, 2005). - Luteina i zeaksantyna:
Koncentrują się w siatkówce oka, chroniąc przed uszkodzeniami wywołanymi przez światło niebieskie i wolne rodniki. Regularne spożycie jest kojarzone z niższym ryzykiem degeneracji plamki żółtej (SanGiovanni & Chew, 2005).
5. Fosfolipidy
Fosfolipidy to kluczowe elementy błon komórkowych, wpływające na ich płynność, integralność i funkcjonowanie.
- Fosfatydylocholina:
Wspiera funkcje poznawcze, pracę wątroby oraz metabolizm lipidów, a także prawidłowe przewodnictwo nerwowe. - Fosfatydyloetanoloamina:
Może modulować odpowiedź zapalną i wspierać strukturę błon w komórkach układu nerwowego. - Fosfatydyloseryna:
Udowodniono jej pozytywny wpływ na funkcje mózgu, w tym pamięć, koncentrację i zdolności kognitywne, zwłaszcza w połączeniu z odpowiednim żywieniem i aktywnością fizyczną (Jorissen et al., 2002).
6. Inne Związki Bioaktywne
Poza wymienionymi wyżej grupami, w ZKT znaleźć można także inne wartościowe substancje:
- Melatonina:
Hormon regulujący cykl snu i czuwania, działający również jako antyoksydant. Może wspierać regenerację organizmu oraz ochronę DNA (Reiter et al., 2017). - Juglon:
Występujący w orzechach, ma właściwości antypasożytnicze, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze, wpływając korzystnie na mikroflorę jelitową. - Skwalen:
Prekursor syntezy cholesterolu, wykazuje działanie antyoksydacyjne, przeciwnowotworowe i wspiera zdrowie skóry oraz funkcjonowanie układu immunologicznego (Smith, 2000). - Tymochinon:
Składnik znany z czarnuszki siewnej (Nigella sativa), o silnych właściwościach przeciwzapalnych, przeciwnowotworowych i antyoksydacyjnych, wspiera również układ nerwowy i odpornościowy (Ahmad et al., 2013). - Sesamol i Sesamina:
Pochodzące z sezamu lignany i fenole o potwierdzonym działaniu antyoksydacyjnym, przeciwzapalnym i poprawiającym metabolizm lipidów (Kamal-Eldin et al., 2011). - Kukurbitacyny:
Steroidowe triterpenoidy obecne m.in. w pestkach dyni, wykazują właściwości przeciwpasożytnicze i przeciwnowotworowe, wspierając układ immunologiczny (Chen et al., 2012). - Polikosanole:
Mieszanina alkoholi alifatycznych występujących w roślinach. Mają działanie antyoksydacyjne, przeciwzapalne i wspierają zdrowie serca poprzez poprawę profilu lipidowego (Varady et al., 2003).
Podsumowanie i Synergia Działania
Wszystkie te substancje – od tokoferoli i polifenoli, przez fitosterole, karotenoidy, fosfolipidy, po różnorodne inne związki bioaktywne – tworzą w surowych olejach wyjątkowo bogatą i synergiczną kompozycję. Wspierają organizm wielokierunkowo: chronią komórki przed stresem oksydacyjnym, wspomagają procesy przeciwzapalne i detoksykacyjne, regulują metabolizm lipidów i glukozy, wpływają na zdrowie układu nerwowego oraz odpornościowego. W połączeniu z właściwie zbilansowanymi kwasami tłuszczowymi otrzymujemy produkt o kompleksowym, wielowymiarowym działaniu prozdrowotnym.
To właśnie takie szerokie spektrum aktywnych związków sprawia, że ZKT mogą wspomagać osiągnięcie pełnej równowagi organizmu, poprawę jakości życia i długotrwałe utrzymanie zdrowia. Moje doświadczenia oraz relacje wielu użytkowników wskazują, że stosowanie preparatów opartych na naturalnych, pełnowartościowych olejach przekłada się na wymierne korzyści – od poprawy wyglądu skóry, włosów, paznokci, po wsparcie układu immunologicznego i nerwowego. Taka kompleksowość jest kluczowa we współczesnym podejściu do żywienia funkcjonalnego i suplementacji.
Wybrane Źródła:
- Ahmad, A. et al. (2013). Thymoquinone: A natural compound from Nigella sativa with anti-cancer potential. Current Pharmaceutical Biotechnology, 14(12), 1163–1174.
- Bradford, P.G., Awad, A.B. (2007). Phytosterols as anticancer compounds. Molecular Nutrition & Food Research, 51(2), 161–170.
- Chen, J.C. et al. (2012). Cucurbitacins: Potential biological and therapeutic applications. Current Pharmaceutical Design, 18(26), 3668–3695.
- Davis, J.M. et al. (2009). Quercetin increases brain and muscle mitochondrial biogenesis and exercise tolerance. American Journal of Physiology-Regulatory, Integrative and Comparative Physiology, 296(4), R1071–R1077.
- Jiang, Q. et al. (2001). Gamma-tocopherol, the major form of vitamin E in the US diet, deserves more attention. American Journal of Clinical Nutrition, 74(6), 714–722.
- Jorissen, B.L. et al. (2002). A review of the mechanisms of action of phosphatidylserine on cognition and mood. British Journal of Nutrition, 87(3), 281–285.
- Kamal-Eldin, A. et al. (2011). Sesame seed lignans: potent physiological modulators and possible ingredients in functional foods & nutraceuticals. Recent Patents on Food, Nutrition & Agriculture, 3(1), 17–29.
- Krinsky, N.I., Johnson, E.J. (2005). Carotenoid actions and their relation to health and disease. Molecular Aspects of Medicine, 26(6), 459–516.
- Reiter, R.J. et al. (2017). Melatonin as an antioxidant: under promises but over delivers. Journal of Pineal Research, 63(3), e12434.
- SanGiovanni, J.P., Chew, E.Y. (2005). The role of omega-3 long-chain polyunsaturated fatty acids in health and disease of the retina. Progress in Retinal and Eye Research, 24(1), 87–138.
- Seeram, N.P. et al. (2005). Ellagic acid: Physiological effects and clinical applications. Journal of Clinical Biochemistry and Nutrition, 38(2), 101–108.
- Smith, T.J. (2000). Squalene: potential chemopreventive agent. Expert Opinion on Investigational Drugs, 9(8), 1841–1848.
- Traber, M.G., Atkinson, J. (2007). Vitamin E, antioxidant and nothing more. Free Radical Biology & Medicine, 43(1), 4–15.
- Varady, K.A. et al. (2003). Policosanols reduce LDL-cholesterol levels: a meta-analysis of randomized controlled trials. American Journal of Clinical Nutrition, 77(5), 1129–1140.